"Ayyuka çıkmak" ne demek?
- Tekellüm
- Nov 7, 2015
- 1 min read
Halk arasında çok kullanılarak harcıalem haline gelmiş bir kelime ya da kelime grubunun, araştırıldığında ne kadar yüksek bir ilmi derinliğe sahip olduğuna çok şahit olmuşumdur. Bunlardan biri de ayyuka çıkmak tabirinde kendini gösteriyor. Ayyuka çıkmak, bildiğiniz gibi, haddinden fazla büyüyen olaylar için kullanılır. Mesela denir ki: "Rezalet ayyuka çıktı!" yani haddinden fazla büyüdü. Peki; bu tabir herkesçe ve doğru bir şekilde kullanılıyor. Ancak nedir bu "AYYUK"? Evet, açıklıyorum: "Ayyuk" (عيّوق) bir yıldız ismi. Arapça bir kelime. Dünyaya yaklaşık 2000 ışık yılı mesafede olan Auriga (arabacı) takımyıldızının içindeki en parlak yıldızın adı. Yıldızın diğer adı da "keçi yıldızı".
Yukarıda da resmi bulunan takımyıldızı içinde Ayyuk, tahmin edebileceğiniz gibi Capella adlı yıldız. Capella göğün tav
anı olarak düşünülmekteymiş tarih boyunca. Yeni isimler gördüğünüz gibi genelde rakamlar ve semboller şeklinde verilmiş. Fakat Auriga ismi sanki ayyuk isminden türemiş gibi duruyor. Yani sanki takımyıldızın adı, içindeki en parlak yıldızın ismiyle anılmış gibi... Günümüz dünya astronomisinin çok yoğun bir Arapça kelime terminolojisine sahip olduğunu bilmeyenler için bu şaşırtıcı gelebilir. Ancak bu böyledir.
Ayyuku benim gözlerim pek seçemez sanıyorum. Ancak şöyle bir tarif var ki, sanırım bazılarınız Ayyuk'u dünya gözüyle de görebileceksiniz:
"büyük ayı'nın, nam-ı diğer büyük kepçe'in kepçe kısmını oluşturan dört yıldızdan üstteki iki tanesini birleştiren doğruya x dersek sapın bitiminden itibaren yaklaşık 6x kadar ilerlersek karşımıza çıkan parlak yıldız capella olur."
Bu kulağa hoş ve inandırıcı gelen tarifinden dolayı, "dulgerbob inciryapragi" rumuzlu ekşisözlük yazarına teşekkürü bir borç bilirim.
Demek ki "ayyuka çıkan" rezaletler oldukça büyük rezaletler oluyor. Allah hepimizi böylesi rezaletlerden korusun. Amin!
Comentários